Γενωμική ανάλυση αναιμίας Fanconi – 15 γονίδια NGS panel

Η αναιμία Fanconi (FA) θεωρείται ως μια αιματολογική νόσος, ωστόσο τα κλινικά χαρακτηριστικά της επεκτείνονται και πέρα από τις αιματολογικές διαταραχές. Η FA χαρακτηρίζεται από μια σειρά από δυσπλασίες, ανεπάρκεια του μυελού των οστών (απλαστική αναιμία), πανκυτταροπενία και προδιάθεση σε καρκίνους, ιδιαίτερα για οξεία μυελογενή λευχαιμία (AML), για γυναικολογικούς καρκίνους και καρκίνους της κεφαλής και του λαιμού. Ασθενείς με FA είναι ~800 φορές πιο επιρρεπείς σε AML από το γενικό πληθυσμό, με μέση ηλικία εκδήλωσης 13 χρονών.

Οι δυσπλασίες περιλαμβάνουν radial ray defects, ανωμαλίες της χρώσης του δέρματος, κοντό ανάστημα, μικροφθαλμία, ανωμαλίες των νεφρών και του ουροποιητικού συστήματος, ανωμαλίες των γεννητικών οργάνων, γαστρεντερικές ανωμαλίες (ατρησία), συγγενή καρδιοπάθεια, βαρηκοΐα και ανωμαλίες του κεντρικού νευρικού συστήματος και σφαιρική αναπτυξιακή καθυστέρηση. Περίπου το ένα τρίτο των ασθενών FA δεν έχουν προφανείς φυσικές ανωμαλίες και διαγιγνώσκονται μόνο μετά από διάγνωση σε κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας ή μετά την ανάπτυξη αιματολογικών ανωμαλιών, όπως θρομβοπενία, λευκοπενία και αναιμία.

Η FA αποτελεί ένα γενετικά ετερογενές αυτοσωματικό υπολειπόμενο νόσημα και μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί τουλάχιστο 15 γονίδια που συνδέονται με την εκδήλωση της νόσου. Περίπου 85% όλων των περιπτώσεων οφείλονται σε μεταλλάξεις σε τρία γονίδια: FANCA (~60%), FANCC (~15%) και FANCG (~10%), ενώ έχουν αναφερθεί κι εκτεταμένες ελλείψεις των γονιδίων. Σήμερα γνωρίζουμε ότι περισσότερο από 99% των ασθενών με FA φέρουν μεταλλάξεις σε κάποιο από τα 15 γονίδια: FANCA, FANCB, FANCC, BRCA2, FANCD2, FANCE, FANCF, FANCG, FANCI, BRIP1, FANCL, FANCM, PALB2, RAD51C και SLX4 Η συχνότητα φορέων της νόσου εκτιμάται σε περίπου 1 στα 180 άτομα κι η συχνότητα εμφάνισης εκτιμάται σε περίπου 1 στις 130.000 γεννήσεις.

Με την εξαίρεση τους πάσχοντες από τους τύπους FANCD1 και FANCN, που φαίνεται να εκδηλώνουν τα πιο σοβαρά κλινικά συμπτώματα, δεν υπάρχουν προφανείς συσχετισμοί γονοτύπου-φαινοτύπου. Ωστόσο, null alleles έχει αναφερθεί να σχετίζονται με πιο σοβαρούς κλινικούς φαινοτύπους. Γενικά, ο φαινότυπος της νόσου είναι μεταβλητός (κλινική ετερογένεια) και συγγενείς με κοινή(ες) μετάλλαξη(εις) μπορεί να έχουν διαφορετικούς φαινότυπους. Η FA επηρεάζει εξίσου άνδρες και γυναίκες κι εμφανίζεται με παραπλήσια συχνότητα σε όλες τις εθνότητες.

Η κυτταρογενετική εξέταση, μετά από εφαρμογή ειδικού πρωτοκόλλου χρησιμοποιώντας μιτοστατικές ουσίες με θραυσματογόνο δράση στα χρωμοσώματα, που συχνά εφαρμόζεται ως πρώτο βήμα, δεν είναι πάντα σε θέση να διαγνώσει τη νόσο κι ούτε βέβαια είναι σε θέση να αποκαλύψει τη συγκεκριμένη μετάλλαξη και το τύπο της αναιμίας Fanconi. Σήμερα, η προτιμητέα μέθοδος γενετικού ελέγχου της νόσου είναι η μαζική παράλληλη γενωμική ανάλυση, με τη τεχνική Next Generation Sequencing (NGS), όλων των 15 γνωστών γονιδίων που σχετίζονται με την αναιμία Fanconi, που οδηγεί στην ακριβή διάγνωση με μεγάλο βαθμό επιτυχίας σε ένα μόνο βήμα.

Η γνώση των παθολογικών μεταλλάξεων στον πάσχοντα και την ευρύτερη οικογένειά του είναι ιδιαίτερα σημαντική έως απαραίτητη, τόσο για την κλινική διαχείριση όσο και για την πρόληψη της νόσου μέσω προγεννητικού ή προεμφυτευτικού γενετικού ελέγχου. Επιπλέον, η γνώση των μεταλλάξεων θα επιτρέψει την εφαρμογή ειδικού πρωτοκόλλου προεμφυτευτικού γενετικού ελέγχου με ταυτόχρονη ανάλυση ιστοσυμβατότητας (HLA-matching), με στόχο τη γέννηση υγιούς κι ιστοσυμβατού παιδιού-δότη, που θα θεραπεύσει το πάσχον αδελφάκι (μέσω μεταμόσχευσης ομφαλο-πλακουντιακών αιμοποιητικών κυττάρων ή/και μυελού).

Την ανάλυση των 15 γονιδίων της αναιμίας Fanconi την εκτελούμε με τη μέθοδο Next Generation Sequencing (NGS) σε ειδικό αναλυτή Genome Analyzer και με τη βοήθεια σύνθετων και εξειδικευμένων εργαλείων πληροφορικής.

Η InterGenetics έχει πιστοποιηθεί ως Ion Torrent™ Certified Service Provider for Ion AmpliSeq sequencing στην πλατφόρμα Ion Proton.