Αναιμία Fanconi ομάδα F (Fanconi anemia, complementation group F) – γονίδιο FANCF

OMIM 603467

Κληρονομείται συνήθως με αυτοσωμικό υπολειπόμενο τρόπο και σπανιότερα με φυλοσύνδετο υπολειπόμενο (γενετικός υπότυπος FA-B) και χαρακτηρίζεται από μυελική ανεπάρκεια, πολλαπλές συγγενείς ανωμαλίες (75% των ασθενών) και προδιάθεση για αιματολογικές κακοήθεις και συμπαγείς όγκους.

Aν και αρκετοί ασθενείς μπορεί να μην έχουν εμφανείς ή μείζονες σωματικές ανωμαλίες, η τυπική κλινική εικόνα προβάλλει με μια ή περισσότερες από τις παρακάτω φαινοτυπικές διαταραχές: σκελετικές ανωμαλίες (σκολίωση, ανωμαλίες σπονδύλων, υποπλαστικούς αντίχειρες), κοντό ανάστημα, ή εκδηλώσεις από το δέρμα (café au lait κηλίδες), χαρακτηριστικό προσωπείο (μικροοφθαλμία, υποτελορισμό, επίκανθο, πλατιά βάση ρινός) και υπογοναδισμό στα αγόρια, ανωμαλίες από το ουροποιητικό, το γαστρεντερικό σύστημα (ατρησία δωδεκαδακτύλου), την καρδιά και το κεντρικό νευρικό σύστημα (μικροκεφαλία).

H παρουσία σοβαρών συγγενών ανωμαλιών στη γέννηση σχετίζεται με πρωιμότερη εμφάνιση αιματολογικής νόσου. Συνήθως η μυελική ανεπάρκεια εκδηλώνεται προς το τέλος της πρώτης δεκαετίας της ζωής, ενώ η προδιάθεση για εκδήλωση νεοπλασματικής νόσου εμφανίζεται τη δεύτερη δεκαετία της ζωής και εκτείνεται και στη ενήλικο ζωή (26-40 έτη).

Υπάρχει μεγάλη ετερογένεια στη νόσο αυτή με τουλάχιστον 13 διαφορετικούς γενότυπους γνωστούς σήμερα, που κληρονομούνται με αυτοσωμικό υπολειπόμενο τρόπο-εκτός από έναν -και τουλάχιστον 13 διαφορετικά γονίδια που δρούν συμπληρωματικά μεταξύ τους για την επιδιόρθωση του DNA.

Εννέα πρωτείνες (FANCA,B,C,E,F,G,I,L,M) σχηματίζουν ένα πρωτεϊνικό σύμπλεγμα το οποίο είναι απαραίτητο για την ουμπικουτινοποίηση (ubiquitination) της FANCD2 και FANCI πρωτείνης η οποία μετατίθεται σε θέσεις του πυρήνα που χρειάζονται επιδιόρθωση DNA και με τη συνεργασία και άλλων γονιδίων (FANCD1/BRCA2, FANCN/PALB2, FANCJ/BRIP1/BACH1) αποκαθιστούν την ακεραιότητα του DNA.